Prostat büyümesi

Erkeklerde idrar kesesinin altında prostat bezi bulunur. Yaklaşık 20 gr. ağırlığında ve bir ceviz büyüklüğünde olan prostat, erkek üreme sistemine ait bir salgı bezidir.

Erkeklerde idrar kesesinin altında prostat bezi bulunur. Yaklaşık 20 gr. ağırlığında ve bir ceviz büyüklüğünde olan prostat, erkek üreme sistemine ait bir salgı bezidir. Erkeklerde ileri yaşlarda görülen prostat büyümesi, kişinin yaşamının sonuna kadar farklı hızlarda devam eder. Sebebi henüz tam olarak anlaşılamayan prostat büyümesi, prostatın iç kısmında yer alan bezlerin büyümesiyle oluşur ve mesanenin alt kısmında yer alan idrar yolunun daralıp sıkışmasına yol açar. Dolayısıyla kişinin idrarını yapmak için mesanesini daha fazla kasması gerekir. İlerleyen dönemlerde ise kişi idrarını tam olarak boşaltamamaya başlar. Prostat büyümesi, çoğunlukla selim (iyi huylu) bir şekilde gerçekleşir. Bu nedenle halk arasında selim prostat büyümesi ya da tıptaki adıyla benign prostat hiperplazisi (BPH) olarak tanımlanır. Benign prostat hiperplazisi, yaş artışıyla beraber görülme sıklığı da artan bir rahatsızlıktır. Farklı bir deyişle 50`li yaşlarda erkeklerin yarısında görülen iyi huylu prostat büyümesi, 80 yaş ve üzeri kişilerde yaklaşık %90 oranında görülür. Bu yönüyle de yaşlanmanın bir parçası olarak da görülür. Toplumda yaygın olarak görülen iyi huylu prostat büyümesi, prostat büyüdüğü için değil kişinin yaşam kalitesini düşürdüğü ya da vücut için risk oluşturduğu için tedavi edilir. İdrar belirtileriyle kişinin hekime başvurması durumunda prostat haricinde olası diğer sorunların da atlanmaması için hastanın iyi bir anamnez vermesi gerekir. İyi huylu prostat büyümesinin tanı yöntemlerine geçmeden önce sıkça sorulan “Benign prostat hiperplazisi nedir?” sorusunu yanıtlamak gerekir. 

İyi Huylu Prostat Büyümesi Nedir?

Erkeklerde idrar kesesinin altında prostat bezi bulunur. Yaklaşık 20 gr. ağırlığında ve bir ceviz büyüklüğünde olan prostat, erkek üreme sistemine ait bir salgı bezidir. Esas işlevi, semenin sıvı kısmını oluşturmaktır. Prostat, yapısı gereği idrar torbasından çıkan üretrayı (idrar yolu) bir halka gibi çevreler. Kişinin yaklaşık olarak 45 yaşına gelmesiyle birlikte prostat bezinde farklılaşma başlar ve bu farklılaşma 50`li yaşlarda kendini büyüme olarak gösterir. Yaşamın sonuna kadar devam eden büyümenin hızı, dönemsel olarak farklılık gösterebilir. Büyüme, özellikle prostatın iç kısmında gerçekleşir. Ceviz büyüklüğünde olan prostat zamanla bir portakal kadar büyüyebilir. Bu büyüme iyi huylu prostat büyümesi ya da tıp dilindeki adıyla benign prostat hiperplazisi olarak (BPH) tanımlanır. Büyüme hemen her erkekte görülebilir. Farklı bir deyişle 50 yaşlarında olan erkeklerin %50`sinde görülen iyi huylu prostat büyümesi, 80 yaş ve üzerindekilerde %90 oranında görülür. İyi huylu prostat büyümesi bir kanser türü değildir ve kansere yol açmaz. Sıklıkla karıştırılan prostat kanseri ayrı bir hastalıktır. Ancak iyi huylu prostat büyümesi, prostat kanseri ile birlikte görülebilir. Prostat bezi büyürken, çevrelediği idrar yolunu da sıkıştırır. Böylece idrar akışını kısıtlamaya başlar. Mesane kasının zorlanmasına yol açan bu durum, zamanla mesanenin hassaslaşmasına neden olur. Hastalığın seyrine ve tıkanıklığın derecesine bağlı olarak kişide bir takım semptomlar görülmeye başlar. Farklı bir deyişle yaklaşık 25 yaş civarında tekrar büyüme sürecine giren prostat, kişinin 50 yaşına gelmesiyle fark edilebilir duruma gelir. Nadiren 40 yaşından önce belirti gösteren iyi huylu prostat büyümesi, 50`li yaşlarda belirginleşir ve erkeklerin yarısında belirtilerin hissedilmeye başlamasına neden olur. 80 yaşındaki erkeklerin ise yaklaşık %90`ı prostat büyümesine bağlı olarak gelişen belirtileri gösterir ve bu da kişinin yaşam kalitesini düşürür.İyi Huylu Prostat Büyümesi Belirtileri Nelerdir?Benign prostat hiperplazisi semptomları, hastalığın seyrine ve büyümenin derecesine göre farklı belirtilere yol açar. Prostat büyümesine bağlı olarak görülen şikayetler çoğunlukla 50`li yaşlarda başlar ve yaşın ilerlemesiyle birlikte artar. Prostat büyümesinde oluşan şikayetler, prostat bezinin, çevrelediği idrar yolunu daraltmasına bağlı oluşur. İdrarın mesaneden çıkmasını kısıtlayan bu durumda en sık görülen belirti, idrar akışındaki azalmadır. İyi huylu prostat büyümesinde yaygın olarak görülen belirtilerin bir kısmı şu şekilde sıralanabilir:Sık idrara çıkma ihtiyacı,İdrar akışının zayıflaması,İdrar çıkışının geç başlaması,Aniden gelen idrar ihtiyacı,İdrarın kesik kesik yapılması,İdrar yaparken ıkınma ihtiyacı,Geceleri idrar ihtiyacıyla uyanmak,Mesanenin tam olarak boşaltılamadığını hissetmek,İdrarın bittikten sonra uzun süre damlama olması,İdrar yaparken yanma ya da sızı hissi,Sık idrar yolu enfeksiyonu geçirmek,İdrarda kan olması,Mesanede taş oluşması.İyi Huylu Prostat Büyümesi Nedenleri Nelerdir?Prostat büyümesinin nedeni henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Prostatın büyümesi, prostat çekirdeği olarak da anılan prostatın iç bölgesinde oluşan adenomlardır. (iyi huylu nodüller) Nodüllerin büyümesiyle birlikte üretra ve mesane baskı altında kalır. Böylece kişide idrar tutma ve boşaltma ile ilgili sorunlar görülür. İyi huylu prostat büyümesi oluşumunun üzerinde hormonların etkili olduğu düşünülür. Erkeklerde, testosteron hormonunun yanı sıra kadınlarda bulunan östrojen hormonu da az miktarda bulunur. Yaşın ilerlemesiyle birlikte testosteron hormon düzeyi azalırken östrojen hormon oranı artar. Yapılan kısıtlı araştırmalarda östrojen hormonunun, bazı hücrelerin gelişimini tetikleyerek prostatın büyümesine yol açabileceği görülmüştür. Farklı bir çalışmada ise yaşla birlikte erkekte testosteron hormon düzeyinin azalmasına rağmen prostatta, testosteronun aktif hâli olan DHT (dihidrotestosteron) düzeyinin arttığı ve biriktiği görülmüştür. DHT düzeyinin fazla olmasının prostat büyümesini tetiklediği düşünülür. DHT üretimi olmayan erkeklerde iyi huylu prostat büyümesi olmadığı da görülmüştür. Ancak bu çalışmalar henüz kısıtlı verilere dayandığından bilimsel bir netlik kazanmış değildir.İyi Huylu Prostat Büyümesi Tanısı Nasıl Koyulur?İdrar problemlerinin başlıca nedeni olan prostat büyümesi, kişinin yaşam kalitesinin düşmesine neden olur. Kişinin prostat büyümesi belirtileri ile hekime başvurmasının ardından hekim, öncelikle hastanın öyküsünü dinler. Hastanın şikayetleri ve kullandığı ilaçlar sorgulanır. Ardından hekim, fizik muayene ve prostat muayenesi yapar. Prostat muayenesi sırasında hekim, makat yoluyla prostat bezinin boyutunu inceler. Hekim gerekli gördüğünde ek laboratuvar testleri isteyebilir. İdrar örneği ile olası idrar yolu enfeksiyonu varlığı netleştirilir. Prostat kanseri varlığının değerlendirilmesi için kanda, prostat spesifik antijen (PSA) değeri araştırılabilir. İyi huylu prostat tanısının netleştirilmesi için vücuttan saniyede ne kadar idrar atıldığının ölçümü özel bir cihaz ile yapılır. İdrar yapıldıktan sonra mesanede kalan idrarın miktarı ölçülür. Ayrıca hekim, tanı için gerektiğinde ultrasonografi ya da sistoskopi yapılmasını da talep edebilir. Tanıya yardımcı testlerin yapılmasının ardından tanı koyulur.İyi Huylu Prostat Büyümesi Nasıl Tedavi Edilir?Benign prostat hiperplazisi tanısının koyulmasının adından tedavi seçenekleri değerlendirilir. Tedavi yönteminin belirlenmesinde esas etken, hastanın şikayetlerinin şiddeti ve vücutta prostat büyümesine bağlı olarak gelişen komplikasyonlardır. Bu veriler ışığında tedaviye hasta ile birlikte karar verilir. İyi huylu prostat tedavisinde yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemleri, gözleyerek beklemek şeklinde başlar. Yakınmaların şiddetine göre ilaçlı ya da cerrahi tedavi yöntemleriyle de prostat büyümesi tedavi edilebilir. Şikayetleri hafif düzeyde olan kişiler bu durumdan rahatsızlık duymuyor ya da hayat kalitesi etkilenmiyorsa kişi, medikal tedavi başlanmadan gözlenir. Belirli periyotlarda kontrole çağrılan hastanın şikayetlerinde artış olup olmadığı, idrar yolu enfeksiyonu sıklığı, mesanede taş varlığı gibi durumlar araştırılır. Orta şiddette şikayetleri olan hastalara ise ilaçlı tedavi başlanır. İlaçlarla, prostat ve mesane boynunda bulunan düz kaslar gevşetilerek idrar akımı rahatlatılır. Farklı grup ilaçlarla prostatın küçültülmesi hedeflenir. Bu ilaçların yaklaşık 6 ay süreyle kullanılması gerekir. İlaç tedavisinin yetersiz kaldığı durumlarda ise prostat dokusunun çıkarılması için cerrahi girişimde bulunulur. Operasyon açık ya da kapalı yöntemle yapılabilir. “Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.”