Ketojenik Diyet Nedir?

 Ketojenik diyet kavramı ilk kez 1921 yılında Russel Wilder tarafından kullanılmıştır. Ketojenik diyet, o dönemlerde epilepsi tedavisinde etkili olması amacıyla tasarlanmıştır.

 Ketojenik diyet kavramı ilk kez 1921 yılında Russel Wilder tarafından kullanılmıştır. Ketojenik diyet, o dönemlerde epilepsi tedavisinde etkili olması amacıyla tasarlanmıştır. Ancak günümüzde bu diyet; pek çok kişi tarafından kilo vermek, sağlıklı beslenmek gibi amaçlarla uygulanmakta ve diyet ile başarılı sonuçlar elde edilmektedir. Ketojenik Diyet Nedir?Ketojenik diyet; düşük oranda karbonhidrat ve yüksek oranda yağ içeren bir diyet çeşididir. Ketojenik diyet kilo vermede etkilli olduğu gibi sağlık üzerinde de olumlu etki gösterir. Yüksek oranda yağ ve az miktarda karbonhidrat almanın temel olduğu ketojenik diyet; Atkins ve düşük karbonhidrat (low carb) diyeti ile benzerlik gösterir. Keto diyetinde kişinin günlük karbonhidrat alımı ciddi ölçüde sınırlandırılır ve karbonhidrat yerine yağ alması sağlanır. Karbonhidrat alımının önemli ölçüde azalması, vücudun ketozis adı verilen bir metabolik duruma geçmesine neden olur. Bu durum gerçekleştiğinde vücut, enerji kaynağı olarak yağ yakmaya başlar. Karaciğerde yağlar, ketonlara dönüştürülerek beynin kullanacağı enerji üretilir. Ketojenik diyet, kan şekeri ve insülin düzeylerinde de düşüşe neden olur. Kan şekeri ve insülin seviyelerindeki bu azalma da genel sağlığa olumlu katkıda bulunabilir. Aralıklı açlık (intermittent fasting) adı verilen yöntem de vücudun ketosise geçişini kolaylaştırır. Aralıklı açlık yönteminde kişi gün içerisinde 8 saat boyunca yemek yiyebilir, ancak kalan 16 saat boyunca kalorisiz içecekler haricinde besin tüketmez. Bu sayede kan şekeri ve insülin düzeyleri düşer ve vücut yağ yakımına geçer. Ketojenik diyetin birkaç farklı çeşidi vardır:  · Standart Ketojenik Diyet: Bu tip diyette karbonhidrat oranı yaklaşık %10, protein oranı %20 ve yağ oranı %70 şeklindedir. · Döngüsel Ketojenik Diyet: Bu tip diyette, ketojenik diyet yapılan günlerin arasına yüksek karbonhidrat alımının olduğu günler koyulur. Örneğin 5 gün ketojenik diyet sonrası 2 gün yüksek karbonhidrat alımı, sonrasında tekrar 5 gün ketojenik diyet şeklinde bir düzen oluşturulabilir. · Hedeflenmiş (Targeted) Ketojenik Diyet: Bu türde diyete, egzersiz yapılmadan önce ya da sonra karbonhidrat eklenebilir. · Yüksek Proteinli Ketojenik Diyet: Standart keto diyetine göre daha fazla oranda protein içerir. Diyetteki ortalama makro besin oranları; %5 karbonhidrat, %35 protein ve %60 yağ şeklindedir.  Ketojenik diyet çeşitlerinden en sık kullanılan standart olandır. Döngüsel ve hedeflenmiş keto diyetleri, daha çok atletler ve vücut geliştirme ile uğraşan kişiler tarafından uygulanan yöntemlerdir.  Ketojenik Diyetin Faydaları Nelerdir?Ketojenik diyet kilo vermede, az yağ alımını hedefleyen diyetler kadar etkidir. Bunun yanı sıra ketojenik diyette tüketilen yüksek oranda yağ ve protein sayesinde kişide tokluk hissi oluşur. Diğer diyetlere nazaran daha az açlık hissine neden olur ve kalori takibi yapmaya gerek olmaksızın kilo vermeyi sağlar.  Ketojenik diyet; tip 2 diyabet hastalığının gelişimini önler. Vücuttaki fazla yağlar; prediyabet (gizli şeker), Tip 2 diyabet, metabolik sendrom gibi rahatsızlıkların gelişmesine neden olur. Keto diyeti, vücuttaki fazla yağların yakılmasını, kan şekeri değerlerinin düşmesini ve insülin duyarlılığının artmasını sağlar. Bu sayede diyabet ve benzeri hastalıklar açısından koruyucudur. Ketojenik diyet; diyabeti önlemenin yanı sıra diyabet tanısı almış, yüksek kan şekeri problemi yaşayan kişilerin sağlığına da olumlu katkıda bulunur. Keto diyeti uygulayan diyabet hastaları, uzun süreli kan şekeri kontrolünde başarılı sonuçlar elde edebilir. Bu hastalarda, kan şekerinin son üç aylık ortalama değerine bakmayı sağlayan HbA1c testi sonuçları hedeflendiği gibi düşük çıkar. Ayrıca keto diyetinin kilo verdirici etkisi de diyabet hastalarının genel sağlığına pozitif etki eder.  Ketojenik diyet; kilo verme, diyabet, metabolik sendrom dışındaki bazı hastalıklarda da iyileşmeye yardımcı olabilir. Bu hastalıklar:· Kalp Hastalıkları: Keto diyeti kalp hastalıkları için risk faktörü oluşturan vücut yağ oranı, kolesterol düzeyleri, yüksek kan basıncı ve artmış kan şekeri gibi parametrelerde iyileşme sağlar. · Kanser: Keto diyetinin tümör gelişimini yavaşlattığına dair çalışmalar vardır.  · Alzheimer Hastalığı: Bu diyet, Alzheimer hastalığının ilerleyişini yavaşlatmaya ve hastalık semptomlarını hafifletmeye yardımcı olur.  · Epilepsi: Keto diyeti çocuklarda epileptik nöbet görülme sıklığında önemli bir azalma sağlar. · Parkinson Hastalığı: Diyetin Parkinson hastalığı belirtilerinde azalma sağladığını gösteren çalışmalar mevcuttur. · Polikistik Over Sendromu (PCOS): Polikistik over sendromunda insülin düzeyleri yükselir ve vücutta insülin direnci gelişebilir. Keto diyeti, insülin seviyelerini düşürerek PCOS hastalarına fayda sağlayabilir.  Ketojenik diyet, pek çok kişi için güvenli bir diyet yöntemidir. Bazı kişilerde ketojenik diyet başlangıçta bazı yan etkilere sebep olabilir. Ketojenik diyet yan etkileri: · İshal· Kabızlık· Kusma· Enerji azlığı· Açlık hissi· Mide bulantısı· Egzersiz performansında azalma· Uyku problemleri olarak sayılabilir. Yan etkileri azaltmak için keto diyetine başlamadan önce birkaç hafta karbonhidrat alımı kademeli olarak azaltılabilir. Bu sayede vücut yağ yakmaya alışmış olur. Ketojenik diyete başlandığında daha az yan etki ile karşılaşılır.  Uzun süre keto diyeti yapıldığında vücutta; karaciğer yağlanması, böbrek taşı, mikronütrient eksikliği gibi istenmeyen etkiler oluşabilir. Diyeti uygulayan kişilerin bu etkiler bakımından dikkatli olması gerekir. Mikronütrient eksikliği oluşmaması için; gıda takviyeleri alınabilir.  Ketojenik Diyet Nasıl Yapılır?Ketojenik diyet yapmak için yapılacak ilk şey karbonhidrat alımını azaltmak ve yağ tüketimini artırmaktır. Hangi besinlerin tüketileceği hangi besinlerden uzak durulacağının daha kolay takip edilmesi için ketojenik diyet listesi hazırlanabilir.  Ketojenik Diyette Uzak Durulması Gereken Besinler Karbonhidrat içeriği yüksek olan gıdaların tüketilmemesi gerekir. Bu gıdalar: · Şekerli Gıdalar: Kola, dondurma, pasta, şeker, meyve suyu vb.· Unlu ve Nişastalı Besinler: Makarna, pirinç unlu mamüller vb.· Meyveler: Küçük porsiyon çilek, dut, böğürtlen vb. hariç tüm meyveler· Baklagiller: Bezelye, mercimek, fasulye vb. · Kök Sebzeler: Patates, havuç vb.· Bazı Çeşni ve Soslar: Barbekü sos, ketçap, ballı hardallı sos vb.· Sağlıksız Yağlar: İşlem görmüş sıvı yağlar, mayonez içerisindeki yağ vb.· Alkol: Bira, şarap, likör, kokteyller· Şekersiz Diyet (Light) Ürünleri: Tatlandırıcı kullanılarak hazırlanmış içecekler, tatlılar vb. olarak sayılabilir.  Ketojenik Diyette Tercih Edilebilecek Besinler Keto diyetinde tüketilebilecek gıdalar:· Et: Kırmızı et, tavuk eti, hindi eti vb.· Yağlı Balık: Somon, orkinos, alabalık vb.· Yumurta· Peynir: Cheddar, keçi peyniri, mozarella gibi işlem görmemiş peynirler· Tereyağı· Sağlıklı Yağlar: Zeytinyağı, Hindistan cevizi yağı, avakado yağı vb.· Düşük Oranda Karbonhidrat İçeren Sebzeler: Yeşil yapraklı sebzeler, domates, soğan, biber vb.· Bazı Çeşniler: Tuz, karabiber, baharatlar· Kuruyemişler: Badem, ceviz, kabak çekirdeği, chia tohumu ,vb. olarak sayılabilir. Ketojenik diyet yemekleri hazırlanırken bu listede yer alan besinler kullanılabilir. Damak tadına uygun gıdalar seçilerek sağlıklı öğünler hazırlanabilir. Ketojenik diyet kahvaltı öğününde yumurta, yoğurt, peynir gibi besinler tüketilebilir. Akşam öğünü için de fırında tavuk ve kabak iyi bir seçenek olabilir.  Ketojenik diyet ara öğün için pek sağlıklı alternatif vardır. Ara öğünde tüketilebilecek atıştırmalıklar: · Zeytin· %90 kakao içeren bitter çikolata· Tam yağlı yoğurt· Küçük porsiyon çilek· Bir avuç kuruyemiş şeklinde sayılabilir. Sağlıklı yaşam için beslenmenin önemi büyüktür. Kilo vermek, daha sağlıklı beslenmek, kronik metabolik hastalıklardan korunmak ve daha mutlu bir yaşam sürmek için beslenme düzeninizi yeniden düzenleyebilirsiniz. Beslenme ile ilgili daha ayrıntılı bilgi sahibi olmak ve bir profesyonel yardımıyla diyet yapmak istiyorsanız bir diyetisyene başvurmanız faydalı olacaktır.  “Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.”